ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

(ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΓΝΗΣ)

(1880 – 1953)

Ο Κωνσταντίνος Γ. Κωνσταντινίδης με το φιλολογικό ψευδώνυμο Πέτρος Μάγνης, γεννήθηκε στη Ζαγορά στις 21 Ιουνίου 1880. Οι βασικές του σπουδές ξεκινούν με τη φοίτηση του καταρχήν στο Δημοτικό Σχολείο της συνοικίας «Σωτήρας» και στη συνέχεια στο σχολαρχείο της γενέτειρας του. Το 1895  εγγράφεται στο Γυμνάσιο του Βόλου, όπου και θα παραμείνει έως τον Ιούνιο του 1900. Την περίοδο εκείνη θα επιχειρήσει τις πρώτες στιχουργικές του απόπειρες ξεδιπλώνοντας το ποιητικό του ταλέντο. Παράλληλα εκτός από την άσκηση του πνεύματος, ασχολείται και με την άσκηση του  σώματος, πρωτοστατώντας στην ίδρυση του «Γυμναστικού Συλλόγου Βόλου» φιλοτεχνώντας μάλιστα και το έμβλημα του.

Κατά τη διάρκεια της πρόσκαιρου τουρκικής κατοχής όταν και σταμάτησε τη λειτουργία του το Γυμνάσιο του Βόλου ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης αναγκάστηκε να μεταβεί στην Ερμούπολη της Σύρου για να συνεχίσει τις σπουδές του από τον Οκτώβριο του  1897 μέχρι του Ιουνίου του επόμενου έτους.

Διαβάζοντας τα ποιήματα του Δημ. Παπαρρηγόπουλου και μελετώντας τη μετρική και το ρυθμό του Ελληνικού στίχου, δημοσιεύει στην εφημερίδα του Βόλου «Εθνικόν Μεγαλείον» στις 5 Αυγούστου 1899, το ποίημα με τίτλο «Επί τη θανή του εθνικού ευεργέτου Γεωργίου Αβέρωφ».

Στη συνέχεια το φθινόπωρο του 1900 και μετά την ολοκλήρωση των εγκυκλίων σπουδών του, ο ποιητής μεταβαίνει στην Αθήνα όπου και εγγράφεται στην Ανώτατη Εμπορική Σχολή Ρουσσοπούλου, καθώς και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου.

Το 1902 εκδίδει την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Φτερουγίσματα» ενώ είχαν προηγηθεί δημοσιεύσεις ποιημάτων στο περιοδικό «Μόρφωσις». Επηρεαζόμενος από την έντονη πνευματική κίνηση της Αθήνας, εγκαταλείπει την καθαρεύουσα και στρέφεται προς τη δημοτική την οποία θα υπερασπιστεί με συνέπεια. Στη φιλολογική εφημερίδα του Βόλου «Κρόταλος» δημοσιεύει το 1902 μια σειρά ποιημάτων με γενικό τίτλο «Φυλλοθροϊσματα», με γλώσσα δημοτική απαλλαγμένη από τύπους της καθαρεύουσας, με ολιγοσύλλαβα μέτρα και πλούσια ομοιοκαταληξία.

Το 1903 εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο, όπου πέρασε την υπόλοιπη ζωή του εργαζόμενος ως εμποροϋπάλληλος. Ειδικότερα τον Ιούνιο του 1904 προσλαμβάνεται στα γραφεία των επιχειρήσεων του συμπατριώτη του από τη Μακρυράχη Πηλίου Γεώργιου Κανισκέρη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Στις 2 Οκτωβρίου του 1908 ο Πέτρος Μάγνης εκλέγεται στην τριμελή συντακτική επιτροπή του περιοδικού «Νέα Ζωή» ενώ την 21η Δεκεμβρίου παραιτείται λόγω διαφωνιών με τους συντηρητικούς κύκλους του Συλλόγου λόγω χρήσης της δημοτικής γλώσσας στο περιοδικό.

Το 1908 σε επιστολή του προς τον αδελφό του Απόστολο Κωνσταντινίδη αναγγέλλει την ίδρυση ενός νέου φιλολογικού περιοδικού με το τίτλο «ΣΕΡΑΠΙΟΝ» που έμελε να αποτελέσει σημαντικό σταθμό στην ιστορία των Αλεξανδρινών Γραμμάτων. Ιδρυτικά μέλη του περιοδικού είναι ο αδελφός του Απόστολος Κωνσταντινίδης (Πήλιος Ζάγρας), ο  Κώστας Τσαγκαράδας, ο Χρήστος Ζερβός, ο Δημήτρης Χρυσάνθης, ο Νίκος Νικολαϊδης και ο Άριστος Μαξούρης. Το πρώτο τεύχος του περιοδικού «ΣΕΡΑΠΙΟΝ» κυκλοφόρησε την 1^η Ιανουαρίου του έτους 1909 ενώ η κυκλοφορία του διακόπτεται τον Ιανουάριο του 1910, μετρώντας 13 τεύχη από την έναρξη της έκδοσης του. Το περιοδικό γνωρίζει μεγάλη επιτυχία τόσο στην Αλεξάνδρεια όσο και στα μεγαλύτερα πνευματικά κέντρα του Ελληνισμού, στην πρωτεύουσα, στην Κωνσταντινούπολη και στη Σμύρνη.

Ο Πέτρος Μάγνης θα παραμείνει στην Αλεξάνδρεια έως την 5ην Αυγούστου 1913 και στη συνέχεια κατατάσσεται στο πρώτο έμπεδο τμήμα της πρωτευούσης και αποστρατεύεται στις 15 Μαρτίου του 1914. Την εποχή αυτή γράφει τα «Τραγούδια της Σέμης». Στη συνέχεια μετά από την επιστροφή του από την Ελλάδα εγκαθίσταται και πάλι στο εσωτερικό της Αιγύπτου αρχικά στην περιοχή  Mallawi (σημαντική ελληνική παροικία) και στη συνέχεια στην περιοχή Aboutig για τα έτη 1926-27. Το 1928 ο ποιητής εγκαθίσταται οριστικά στη Γκίργκα της Άνω Αιγύπτου όπου και θα παραμείνει για εικοσιπέντε έτη.

Το 1913 θα δημοσιευθεί στην Αλεξάνδρεια η ποιητική συλλογή του «Αρχιλόχεια», μίμηση της τεχνοτροπίας του Καβάφη χωρίς όμως να παρατηρείται συγγένεια ως προς το περιεχόμενο. Η επάνοδος του Μάγνη στο λυρικό ποιητικό δρόμο που χάραξε με επιτυχία στα «Τραγούδια της Σέμης» δεν άργησε να έρθει με τις συλλογές «Λαδανιές και Ερείκια» το 1936. Το 1938 κυκλοφορεί η ποιητική συλλογή «Κυκλάμινα» που χωρίζονται σε «Αναστάσιμα»  και στα ποιήματα «Της ερημιάς». Το 1944 δημοσιεύεται η συλλογή «Πασχαλιές και Χειμωνάνθια» και βραβεύεται από το Φιλολογικό Διαγωνισμό Μαργαρίτας Γρίβα. Στα κατάλοιπα του Μάγνη βρέθηκαν πολλά ποιήματα, τα οποία δημοσίευσε ο αδελφός του Απόστολος Κωνσταντινίδης το 1957 στο δεύτερο τόμο των Απάντων του. Δυστυχώς όμως ακόμη δεν έχει εκδοθεί ο τρίτος και τελευταίος τόμος, ο οποίος θα περιελάμβανε τα πεζογραφήματα, διασπαρμένα σε περιοδικά και εφημερίδες του Βόλου,  των Αθηνών και κυρίως της Αιγύπτου ή χειρόγραφα στο αρχείο του ποιητού.

Ο Πέτρος Μάγνης στις του  1953, μετά από την εισαγωγή στο Ελληνικό Νοσοκομείο της Αλεξάνδρειας αφήνει την τελευταία πνοή του. Κατ΄ επιθυμία του, η τεράστια φιλολογική του βιβλιοθήκη που αποτελούνταν από 3.000 βιβλία και πάνω από 3.500 περιοδικά, όλα σπάνιες εκδόσεις της Ελληνικής ομογένειας της Αιγύπτου, δωρήθηκε στη Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη της Ζαγοράς.

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

Ι.Ποίηση
• Φτερουγίσματα. Αθήνα, 1902.
• Από τα τραγούδια της Σέμης. Αλεξάνδρεια, 1914.
• Τα τραγούδια της Σέμης και άλλα. Αλεξάνδρεια, 1926.
• Αρχιλόχεια. Αλεξάνδρεια, 1933.
• Λαδανιές και ερείκια. Αλεξάνδρεια, 1936.
• Κυκλάμινα. Αλεξάνδρεια, 1938.
• Πασχαλιές και χειμωνάνθια. Αλεξάνδρεια, 1944.
• Τα μετά το έπος. Αλεξάνδρεια, 1947.
ΙΙ.Μετάφραση
• Το τροπάρι της Κασσιανής. Αλεξάνδρεια, 1944.
ΙΙΙ.Συγκεντρωτικές εκδόσεις
• Τα Άπαντα Α΄· επιμέλεια Μανώλη Γιαλουράκη. 1957.
• Τα Άπαντα Β΄· επιμέλεια Βαγγέλη Σκουβαρά. 1957.

Πηγές:

1.      Δημήτριος Παντελοδήμος, Πέτρος Μάγνης (Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης), (1880-1953).

2.      Απόστολος Κωνσταντινίδης, Οι Πηλιορείται εν Αιγύπτω, Αλεξάνδρεια 1936.

Επιμέλεια: Αλέξανδρος Καπανιάρης, Υπ. Δρ. Πανεπιστημίου Αιγαίου

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

(ΠΗΛΙΟΣ ΖΑΓΡΑΣ)

(1888 – 1971)

Ο Απόστολος Γ. Κωνσταντινίδης με το φιλολογικό ψευδώνυμο Πήλιος Ζάγρας γεννήθηκε στη Ζαγορά στις 10 Μαρτίου του 1888. Αρκετά όμως από τα έργα του ενίοτε φέρουν εκτός από το όνομα του, τα ψευδώνυμα Πήλιος Ζάγρας ή «Κάμελ Ράμαση» ή «Κλώνου Ροδονιά».

Ο Απόστολος Γ. Κωνσταντινίδης έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως λόγιος, λογοτέχνης, δημοσιογράφος, διηγηματογράφος, ποιητής, περιηγητής, γραμματολόγος, κριτικός, ζωγράφος και κυρίως ιστοριοδίφης του Πηλίου.

Ο βασικός κύκλος των σπουδών του περιλαμβάνει τη φοίτηση του στο Γυμνάσιο Βόλου, τη Σκωτικήν Σχολή Αλεξάνδρειας και το Κολλέγιο της Αμερικάνικης Αποστολής στο Ασσιούτ της Άνω Αιγύπτου. Βέβαια πότε ο ίδιος δεν εγκατέλειψε τις προσπάθειες του για μόρφωση επενδύοντας συνεχώς στο διάβασμα και στην ατομική προσπάθεια για  εκπαίδευση.

Έζησε και έδρασε και κυρίως στην Αίγυπτο, όπου και δραστηριοποιήθηκε για πενήντα και περισσότερα έτη αναλαμβάνοντας ένα πλούσιο ρόλο στην πνευματική και κοινωνική δράση του Αιγυπτιώτου Ελληνισμού. Η απουσία του από την Αίγυπτο θα συνδεθεί με το διάστημα της ενεργούς συμμετοχής του στους Βαλκανικούς πολέμους όπου διακρίθηκε για την ανδρεία και τη γενναιότητα του  καθώς και κατά την παραμονή του στη γενέτειρα του Ζαγορά μέχρι τα τελευταία έτη της ζωής του.

Η οργανωτική του δεινότητα και το δίκτυο των εξαιρετικών σχέσεων του με τον Ελληνισμό της Αιγύπτου, ίσως να είναι η εξήγηση για τη συμμετοχή του στα διοικητικά συμβούλια ενός πλήθους συλλόγων και φορέων όπως: α) πρόεδρος  για πολλά έτη και επίτιμος πρόεδρος του συλλόγου «Απόλλων» ο οποίος μετονομάσθηκε αρχικά ως «Ελληνικό Κέντρον Αλεξάνδρειας» και κατόπιν σε «Δωδεκανησιακήν Λέσχην», β) αντιπρόεδρος του συλλόγου «Αποφοίτων Γυμνασίου», γ) αντιπρόεδρος και ιδρυτικό μέλος του «Συλλόγου Ζαγοράς», δ) πρόεδρος της «Ελληνικής Καλλιτεχνικής Ενώσεως Αλεξάνδρειας», ε) γραμματέας της προσκυνηματικής οργανώσεως «Δεύτε αναβώμεν εις Ιεροσόλυμα», στ) μέλος της εταιρείας των Αθηνών «Ελληνισμός» και αντιπρόσωπος της στην Αίγυπτο, ζ) επίτιμος πρόεδρος της «Ενώσεως Αιγυπτιωτών Σπουδαστών», η) επίτιμο μέλος των τεκτονικών στοών «Μέγας Αλέξανδρος», «Ελλάς», «Αθήναι», «Κυψέλη», ιδρυτής της νέας στοάς «Παρθενών» και του περιστυλίου «Γολγοθάς», θ) πρόεδρος της Ελληνορθόδοξου Ενώσεως «Το Ραχήτιον», ι) γενικός γραμματέας του συνδέσμου πρώην Πολεμιστών και Εφέδρων Αξιωματικών της Αλεξάνδρειας, κ) πρόεδρος του σωματείου «Οι φίλοι των Γραμμάτων, το Έπαθλο» κλπ.

Ο Απόστολος Κωνσταντινίδης όπως προαναφέρθηκε υπήρξε προσωπικότητα πολυσχιδής και αυτό καταγράφεται και στο χώρο της δημοσιογραφίας και της λογοτεχνίας. Αναλυτικότερα υπήρξε συνεργάτης στην έκδοση διάφορων περιοδικών και εφημερίδων: α) ιδρυτικό μέλος του περιοδικού «ΣΕΡΑΠΙΟΝ» Αλεξανδρείας, β) ιδρυτής και συντάκτης του «Μηνιαίου Δελτίου του Ελληνικού Συλλόγου «Απόλλων Αλεξανδρείας 1923», γ) ιδρυτής και συντάκτης του περιοδικού «Απόλλων», δ)  ιδρυτής και συντάκτης του «Εσωτερικού Δελτίου του Συνδέσμου πρώην Πολεμιστών και Εφέδρων Αξιωματικών Αλεξάνδρειας», ε) ιδρυτής και συντάκτης του Μηνιαίου Δελτίου της Ελληνικής στοάς «Παρθενών», στ) αρχισυντάκτης της εφημερίδος «Εφημερίς», ζ) αρχισυντάκτης του εγκυκλοπαιδικού περιοδικού «Πανόραμα Αλεξανδρείας» και «Νέα ζωή», η) συντάκτης της επετηρίδος «Κυψέλη», θ) συντάκτης του περιοδικού «Φάρος», ι) ανταποκριτής των εφημερίδων «Θεσσαλία» και «Νέα Ελλάς» του Βόλου.

Με περισσό ζήλο ασχολήθηκε και επιμελήθηκε ιστοριοδιφικές έρευνες, σχετιζόμενες με το Πήλιο, ενώ σε πολλές μελέτες, άρθρα και αυτοτελή βιβλία αποθησαύριζε οτιδήποτε υλικό αφορούσε τα εκκλησιαστικά μνημεία του Πηλίου. Στο ενεργητικό του καταγράφονται περίπου διακόσιες διαλέξεις και ομιλίες στην Αλεξάνδρεια, Κάιρο, Αθήνα και Ζαγορά.

Για την πολύπλευρη προσφορά του θα τιμηθεί με τον Αργυρούς Σταυρός των Ιπποτών του Τάγματος του Γεωργίου Α’ δια την εθνικήν υπηρεσίαν και τα πολύτιμα βοηθήματα προς τους μαχόμενους Έλληνας δια μέσου των οργανώσεων «Η βοηθός του Στρατιώτου», ο Χρυσούς Σταυρός, ο Ταξιάρχης και τέλος ο Μεγαλόσταυρος μετ’ Αστέρος του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Πανάγιου Τάφου.

Μετά την επιστροφή του στη γενέτειρα του Ζαγορά το 1960 περιορίζεται να αρθρογραφεί σε διάφορες τοπικές εφημερίδες έως και το θάνατο του που επήλθε την 11^ην Δεκεμβρίου του 1971.

Εργογραφία (σύνοψη)

Αυτοτελώς εκδοθέντα το διάστημα από το 1926-1969 (Κάιρο, Αλεξάνδρειας, Αθήνα, Βόλος).

Διηγήματα εκδοθέντα σε περιοδικά το διάστημα από το 1908-1926 (Νέα ζωή, Σεράπιον Αλεξάνδρειας, Νουμάς Αθηνών και Φάρος).

Άρθρα δημοσιευμένα το διάστημα από 1910-1926 (Κάιρο, Αλεξάνδρειας, Αθήνα, Βόλος).

Ανέκδοτα χειρόγραφα τα οποία περιλαμβάνονται στο αρχείο του

Πηγές:

1.      Ελένη Γανωτοπούλου, Βιβλιογραφία Απόστολου Γ. Κωνσταντινίδη (ΠΗΛΙΟΥ ΖΑΓΡΑ).

2.      Απόστολος Κωνσταντινίδης, Οι Πηλιορείται εν Αιγύπτω, Αλεξάνδρεια 1936.

Επιμέλεια: Αλέξανδρος Καπανιάρης, Υπ. Δρ. Πανεπιστημίου Αιγαίου